Kim jest Wołodymyr Zelenski? Poglądy i wizerunek.
Maciej Piotrowski
Kampania Wołodymyra Zelenski oficjalnie wystartowała w noworoczną noc 1 stycznia – jego oświadczenie o starcie zostało wyświetlone na kanale 1+1 oligarchy Ihora Kołomojskiego, zamiast standardowego orędzia prezydenta Poroszenki (zazwyczaj wszystkie kanały prywatne i publiczne transmitują wystąpienie głowy państwa).
Aktor-komik, cieszący się znacznym poparciem w sondażach, może znacząco wpłynąć na ukraińską politykę.
Swój światopogląd i koncepcje wyborcze przedstawił kilka dni wcześniej w obszernym wywiadzie dla publicysty Dmitrija Gordona.
Poglądami, sposobem bycia i wypowiedzi Zelenski stara się wpisać w konwencję “zwykłego Ukraińca”: próbuje przedstawiać proste, zrozumiałe rozwiązania, dość ogólne opinie. Wydają się one mieć drugorzędną rolę, w porównaniu do wizerunku i osobowości.
AKTUALNE:
PO WYBORACH PREZYDENCKICH: CO ZAMIERZA ZEŁENSKI
W wywiadzie starał się zaprezentować jako menedżer, doświadczony w kierowaniu dużymi strukturami (był członkiem zarządu i producentem generalnym kanału Inter oraz szefem studia filmowego Kwartał-95) znający scenę polityczną Ukrainy (przedstawia swoje charakterystyki czołowych polityków i oligarchów, których poznał podczas kariery aktorskiej). Przedstawia się też jako osoba o poglądach patriotycznych: wolontariusz wspierający ukraińską armię w 2014, broniący przynależności Krymu do Ukrainy w sporach z rosyjskimi aktorami, odmawiający występów w Rosji po 2014 roku.
Zelenski zapowiada w wywiadzie budowę własnej siły politycznej i kampanię wyborczą w terenie. Partię Sługa Narodu mają tworzyć ludzie z różnych miast Ukrainy, ale brak jakichkolwiek konkretów, które pokazałyby z jakiego zaplecza ma czerpać.
W kontekście rozwiązania konfliktu z Rosją, Zelenski twierdzi, że gotowy jest na negocjacje z Putinem, poza formatem mińskim. Wg aktora-polityka, powinny być one rozwiązane kompromisowo: poprzez rezygnację z części żądań przez obie strony, a następnie poddanie wyników negocjacji pod ogólnoukraińskie referendum. Odrzuca możliwość rozwiązania siłowego w Donbasie.
Niejasna jest jego pozycja ws. wstąpienia Ukrainy do UE i NATO. Pomysłowi temu nie zaprzecza, ale wydaje się starania ku integracji odkładać (“nigdy nie chodzę w gości, jeśli mnie nie zapraszają. Nie chcę czuć się niepełnowartościowy, człowiekiem drugiego sortu” – powiedział). Dodatkowo, krytycznie podchodzi do współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym.
Proponuje legalizację biznesów oligarchów – amnestię popełnionych do tej pory przestępstw, a następnie wprowadzenie przejrzystych, ale bezwzględnych zasad, równych dla wszystkich graczy biznesowych.
Zelenski pochodzi z Krzywego Rogu (industrialne zagłębie na wschodzie Ukrainy), pewien czas w dzieciństwie mieszkał w Mongolii. Od lat 90. aktor kabaretowy i komediowy, udzielający się przede wszystkim w dziedzinie satyry politycznej. Producent telewizyjny i filmowy. Współtwórca serialu komediowo-politycznego “Sługa narodu”. Wciela się w nim w rolę prostego nauczyciela, który obejmuje posadę prezydenta Ukrainy. Premiera trzeciego sezonu serialu jest zaplanowana na marzec 2019 (tuż przed prawdziwymi wyborami prezydenckimi).
Aktualnie związany biznesowo z kanałem 1+1 Ihora Kołomojskiego, czołowego ukraińskiego oligarchy. W wypowiedziach obaj (Kołomojski i Zelenski) zaprzeczają istnieniu zależności politycznej komika od oligarchy.
Wg sondaży, popiera go od 6 do 14 % Ukraińców. Średnie poparcie z sondaży w grudniu wynosi 12,8%, co daje mu 3 miejsce, za Julią Tymoszenko i Petrem Poroszenko.
Wg badania grupy Rating, Zelenski uzyskuje wysokie poparcie we wszystkich regionach Ukrainy, oprócz trzech obwodów galicyjskich, a także zakarpackiego, winnickiego i chmielnickiego. Najwięcej zwolenników (od 15 do 20%) ma w regionach południowych (obwody mikołajowski, odeski, chersoński), części centralnych (obwód kijowski, żytomierski) i wschodnich (dnipropetrowskim, charkowskim i donieckim) a także na Wołyniu (15% w obwodzie wołyńskim i równieńskim).
Wg badania grupy Rating, Portety regionów z grudnia 2018 https://ratinggroup.ua/research/ukraine/portrety_regionov_itogi_svodnye_dannye_sravnitelnyy_analiz_mezhdu_oblastyami.html
Eksperci zastanawiają się jednak, czy poparcie w sondażach dla Zelenśkiego przełoży się na wynik wyborczy (ze względu na poparcie wśród młodzieży i elektoratu kontestatorskiego, który w praktyce może nie zjawić się przy urnach wyborczych). Dodatkowo, warto zauważyć, że wyniki sondażowe aktora są bardzo dynamiczne i niestałe.